Ferhat Paşa Camii - Ferhadija

Ferhat Paşa Camii, Ferhadija olarak da bilinen, Bosna-Hersek’in en önemli ve en bilinen İslami kutsal mekânlarından biridir. Ferhadija, 16. yüzyılın ikinci yarısında, dönemin Bosna Eyalet Valisi Ferhat Paşa Sokolović’in emriyle inşa edilmiştir. Rivayete göre, Ferhat Paşa 1575 yılında Sisak Muharebesi’nde Habsburglara karşı savaşmıştır. Avusturya ordusunu yenmiş, komutanları Herbert von Auersperg’i öldürmüş ve oğlu Engelbert’i esir almıştır. Annesi 30.000 duka altın toplayarak oğlunun özgürlüğünü satın almıştır. Ferhat Paşa, bu parayı Banja Luka’da Ferhadija Camii’nin inşasında kullanmıştır.

Cami, klasik Osmanlı mimari tarzında, güzel bir kubbe ve zarif bir minare ile inşa edilmiştir ve kısa sürede Bosna’daki İslam sanatının ve inancının sembolü hâline gelmiştir. Yapıldı...

Ferhat Paşa Camii, Ferhadija olarak da bilinen, Bosna-Hersek’in en önemli ve en bilinen İslami kutsal mekânlarından biridir. Ferhadija, 16. yüzyılın ikinci yarısında, dönemin Bosna Eyalet Valisi Ferhat Paşa Sokolović’in emriyle inşa edilmiştir. Rivayete göre, Ferhat Paşa 1575 yılında Sisak Muharebesi’nde Habsburglara karşı savaşmıştır. Avusturya ordusunu yenmiş, komutanları Herbert von Auersperg’i öldürmüş ve oğlu Engelbert’i esir almıştır. Annesi 30.000 duka altın toplayarak oğlunun özgürlüğünü satın almıştır. Ferhat Paşa, bu parayı Banja Luka’da Ferhadija Camii’nin inşasında kullanmıştır.

Cami, klasik Osmanlı mimari tarzında, güzel bir kubbe ve zarif bir minare ile inşa edilmiştir ve kısa sürede Bosna’daki İslam sanatının ve inancının sembolü hâline gelmiştir. Yapıldığında, Ferhadija kompleksinde üç türbe bulunuyordu: Ferhat Paşa, torunu Safikaduna ve bayraktarı için inşa edilmiş türbeler. Demir ve taş bir çitle çevriliydi, köşesinde bir çeşme, bir şadırvan ve bahçesinde eski bir mezarlık bulunuyordu. Daha sonra caminin yanına bir saat kulesi eklenmiştir. Ferhadija Camii’nin mekânsal düzenlemesi, 16. ve 18. yüzyıllar arasında Bosna-Hersek’te inşa edilen camilerden farklı olup İstanbul tarzına daha yakındı.

Dört yüzyıl boyunca cami birkaç kez hasar görmüş ve onarılmış, ancak 1969 yılındaki depremde büyük zarar görmüştür. Ne yazık ki, 1993 yılında savaş sırasında Ferhadija tamamen yıkılmış ve kalıntıları dağıtılmıştır. Ancak uzun ve titiz bir restorasyon sürecinin ardından, cami orijinal planlara sadık kalınarak yeniden inşa edilmiş ve ibadet ve ziyaretçilere açılmıştır. Ferhadija’nın temel hazırlıkları 2007 yılı sonuna kadar tamamlanmış ve restore edilen Ferhat Paşa Camii, 7 Mayıs 2016’da resmî olarak açılmıştır.

Bir başka ilginç efsane ise Ferhadija Camii’ni inşa eden üç usta hakkındadır. Ferhat Paşa Sokolović’in isteği üzerine cami, "bu dünyanın bu köşesinde hiç görülmemiş ve bir daha da görülmeyecek kadar büyük ve güzel" olmalıydı. İnşaat tamamlandıktan sonra ustalar, Ferhat Paşa’nın onları öldürmeyi planladığını, böylece bir daha asla böyle muhteşem bir yapı inşa edemeyeceklerini öğrendi. Bunu duyan ustalar kendilerine kanatlar yaparak caminin tepesinden atladılar. Üçü de Banja Luka’nın farklı bölgelerine düştü – Petar bugünkü Petrićevac’a, Pavle bugünkü Pavlovac’a, üçüncü usta ise kaburgalarını kırarak Vrbas Nehri’nin sağ kıyısına düştü ve bu bölgeye Rebrovac adı verildi.